Bij UNTAG willen we ervoor zorgen dat de informatie die we aan onze klanten geven altijd up-to-date is. Met dit in gedachten hebben we besloten om experts in de trans-gemeenschap te bezoeken. Voor ons eerste bezoek gingen we naar Transgender Infopunt (TIP) in Gent, België. Dit is een Belgische organisatie waar je terecht kunt met al je vragen over het transgenderthema. Wij hebben ze allerlei vragen gesteld over tucken en binden, en de antwoorden vind je terug in deze post.
Klik hier om de website van het Transgender Infopunt te bezoeken.
Op een zonnige dinsdag in september reden ik (Julia) en mijn collega Anneloes van Amsterdam naar het mooie Gent, gelegen in het hart van België. Uitgerust met een camera, een microfoon en een lijst met vragen waren we klaar om onze reis naar Transgender Infopunt te beginnen.
Vóór ons bezoek vroegen we onze gemeenschap op TikTok en Instagram om vragen in te sturen over hun transitie, het dragen van binders of andere onderwerpen met betrekking tot het trans-thema. We kregen vragen over hoe veilig te binden, wat de gevolgen van tucking zijn en hoe om te gaan met genderdysforie. We hebben al deze vragen samengevat in een lijst die we meenamen naar ons bezoek aan TIP.
Na aankomst bij het UZ Gent (het ziekenhuis waarin Transgender Infopunt gevestigd is) vonden we onze weg door het doolhof van gangen en corridors, waar we werden opgewacht door Eline (zij/haar). Eline is de vaste medewerker van TIP. We werden uitgenodigd in TIP's kleine maar huiselijke kantoorruimte, die gevuld was met boeken, flyers, stickers, vlaggen, posters, allemaal gerelateerd aan het trans-thema met heldere kleuren en letters.
Aan het begin van ons interview legde Eline een beetje uit wat TIP eigenlijk doet: het is een informatiecentrum voor iedereen die vragen heeft over gender, trans-zijn en alle andere daaraan gerelateerde onderwerpen. TIP is er voor trans personen, maar biedt ook informatie en ondersteuning aan naasten. Een bezoek aan hun veilige ruimte is volledig anoniem. Hun kantoor is gevestigd in UZ Gent, het ziekenhuis dat het grootste genderteam van Vlaanderen huisvest. Hun doel is om mensen zo veel mogelijk informatie en ondersteuning te bieden. Je kunt tijdens kantooruren binnenlopen of een afspraak maken waarbij je vragen kunt stellen of verschillende soorten genderbevestigende producten kunt uitproberen. Ze luisteren naar de vragen van mensen, kunnen je doorverwijzen naar de juiste zorgverlening of je kunt een melding maken als je slachtoffer bent geweest van transfobie. Bezoek vooral ook de website van TIP om hier meer informatie over te vinden.
Nadat we Eline hadden gevraagd naar de doelen van TIP en wat ze doen, was het tijd om onze Q&A-sessie te beginnen. We beginnen met een algemene vraag, daarna behandelen we tips voor tucking en vervolgens over binden. Blijf lezen om erachter te komen of we jouw vraag hebben beantwoord!
Wat is je algemene advies voor het omgaan met genderdysforie?
Er zijn verschillende manieren om hiermee om te gaan, bij deze een drietal tips. Het eerste is om erover te praten met mensen die dicht bij je staan. Mensen hebben die naar je luisteren en steun bieden, kunnen een grote hulp zijn en ervoor zorgen dat je je minder geïsoleerd en alleen voelt. Dit kan moeilijk zijn (we hebben dit vooral gezien bij tieners), omdat het erg intimiderend kan zijn om erover te praten. Maar als je deze dysforie in je houdt, kan het alleen maar groter en sterker worden. Dus praat met mensen! Ten tweede is het belangrijk om erkenning of representatie te zoeken. Kijk bijvoorbeeld naar films hierover of spreek met mensen af die hetzelfde doormaken. Dit kan helpen bij het herkennen van je strijd en je motiveren om stappen te zetten om met de dysforie om te gaan. Ten derde kunnen accessoires of bevestigende items een grote hulp zijn bij het afstemmen van hoe je je voelt met hoe je eruitziet.
Bekijk ook de subwebsite www.gendervonk.be, voor meer informatie over om te gaan met moeilijke gevoelens en gedachten, en tips om je veerkracht te versterken.
Wat is jullie advies als het gaat om het dragen van tucking ondergoed?
Het algemene advies is om te proberen het dragen te beperken tot 8 uur per dag. Draag het niet als je slaapt, want je lichaam moet dan kunnen ademen. Als je pijn of ongemak voelt, is het een goed idee om een rustdag te plannen waarop je niet tuckt, of om de tijd dat je tucking ondergoed draagt te verminderen. Pijn of ongemak is de manier van je lichaam om aan te geven dat je het misschien te lang of te intensief draagt. Een belangrijk advies is dus om naar je lichaam te luisteren.
Een andere tip is om ervoor te zorgen dat het tucking ondergoed dat je koopt van goede kwaliteit is. Vroeger (en zelfs vandaag de dag nog) gebruikten sommige mensen ducttape om te tucken, wat geen goed idee is omdat het de huid rond je geslachtsdelen kan beschadigen wanneer je het verwijdert. Het is niet gezond voor je lichaam, het veroorzaakt huidirritatie en het is gewoon niet aan te raden om te gebruiken.
Dus je raadt eigenlijk af om tape te gebruiken voor tucking?
Nou, er is een verschil tussen tapes die speciaal zijn bedoeld om op de huid te dragen, en andere soorten tape. Maar zelfs met medische tapes is er geen sluitend medisch onderzoek geweest dat zegt dat het volledig veilig of onveilig is. We zouden meer onderzoek moeten uitvoeren om 100% zeker te zijn of tape veilig is. We kennen natuurlijk de effecten van gebruik op korte termijn, maar als het gaat om vruchtbaarheid, of wat taping doet met de grootte van je penis of de bloedstroom? Daarvoor zouden we meer onderzoek moeten doen.
Dat is inderdaad onze volgende vraag: welke tucking-techniek is het veiligst voor het mannelijke voortplantingssysteem?
Zoals gezegd moeten we meer onderzoek doen om definitieve antwoorden te kunnen geven op deze vraag, maar er zijn een paar adviezen die je in gedachten kunt houden. Ten eerste, gebruik geen tape die niet bedoeld is voor het lichaam. Een ander belangrijk punt is om niet twee paar tucking slips tegelijk te dragen, maar één van goede kwaliteit. Luister altijd naar je lichaam, als je lichaam pijn signalen afgeeft, doe dan het ondergoed uit.
Als het gaat om het voortplantingssysteem, kan het zeker zo zijn dat het dragen van tucking ondergoed invloed heeft op bijvoorbeeld zaadcellen. Het tucking ondergoed kan een warme, broeierige omgeving creëren - vooral als het is gemaakt van een stof die niet ademt - en druk uitoefenen op de testikels. Maar nogmaals, er is meer medisch onderzoek nodig om daar definitieve antwoorden te kunnen geven.
Beïnvloedt het dragen van tucking ondergoed ook de urinewegen? Ik kan me voorstellen dat sommige mensen hun plas veel langer ophouden als ze tucken?
Ja, dat klopt, vooral als mensen tape gebruiken om te tucken. Alles is zorgvuldig weggestopt en de tape is netjes aangebracht, dus het kan tijdrovend zijn om het weer te doen als je naar het toilet moet. Dit kan ertoe leiden dat ze niet zo vaak naar het toilet gaan. Een ander ding is dat inclusieve toiletten soms niet beschikbaar zijn, wat ook niet helpt. Als je je urine lange tijd ophoudt, kan dit je blaas, nieren en nierfunctie aantasten. Dit is nog een reden waarom we de voorkeur geven aan tucking ondergoed boven tape, omdat je het gewoon uit kunt doen en naar het toilet kunt gaan.
Bedankt voor deze adviezen over het dragen van tucking ondergoed en tape. De volgende vragen gaan voornamelijk over binden. Wat is het algemene advies als het gaat om binding?
Zorg er allereerst voor dat de binder die je draagt van goede kwaliteit is. Dit is niet eenvoudig, omdat er zo veel verschillende binders op de markt zijn. Het kan dus moeilijk zijn om een merk te vinden dat je leuk vindt, en dan je maat te bepalen, en al dat soort dingen. Daarom maken we het bij TIP ook mogelijk om kledingstukken te passen, zodat mensen de stof van de binders kunnen voelen en hun maat kunnen bepalen. We proberen zoveel mogelijk informatie te verzamelen om mensen te helpen een weloverwogen beslissing te nemen. Als je thuis op zoek bent naar een binder, zorg er dan ook voor dat je op de hoogte bent van de verschillende merken en wat je denkt dat het beste bij je lichaam past.
Stap één is dus om ervoor te zorgen dat de binder die je krijgt van goede kwaliteit is, omdat er zoveel merken zijn met stoffen die snel slijten, of die gemaakt zijn van stoffen die het lichaam niet laten ademen of die je longen en ribben beperken. Dit kan weer gevolgen hebben zoals nekpijn, rugpijn, overmatig zweten, huidirritaties, enzovoort. Je moet in gedachten houden dat deze risico's altijd tot op zekere hoogte aanwezig zijn. Daarom is het zo belangrijk om te kiezen voor een binder van goede kwaliteit.
Dan is er ook nog het advies om de binder niet langer dan 8 uur per dag te dragen. Ga zeker niet slapen in je binder. Probeer ook niet overdreven te sporten in je binder, maar kies liever voor een strakke sportbeha.
Luister naar je lichaam. Als je lichaam je vertelt dat het te veel is, met klachten als nekpijn, of als je constant pijnstillers moet slikken, dan zou ik zeggen: probeer een binderpauze te nemen of overweeg een binder van een ander merk. Neem in ieder geval de tijd om uit te zoeken welk type binder en welk merk het beste bij je past.
Hoe lang adviseren jullie dat je een binder kan dragen? Hoeveel uren per dag, of dagen per week?
Ook dat verschilt per persoon. Wij raden altijd aan om niet langer dan acht uur per dag een binder te dragen. We weten natuurlijk dat dit niet altijd mogelijk is. Er zullen dagen zijn dat je langer op het werk of op school bent, en dan is het moeilijker om de binder uit te doen. Toch is het goed om hier wel rekening mee te houden. Verder raden we ook aan om 's nachts geen binder te dragen. In principe kun je elke dag een binder dragen, als deze van goede kwaliteit is. Maar probeer alsnog af en toe een dag in te lassen waarop je geen binder draagt.
Is het veilig om te binden voordat je lichaam volledig ontwikkeld is, dus dan vooral jongere mensen in de tienerjaren?
Ook daar hebben we medisch gezien nog geen antwoord op. Het genderteam van het UZ Gent, dat tot voor kort het enige kinderen- en jongeren genderteam was in Vlaanderen, geeft aan dat er weinig reden is om een binder te dragen. Dit omdat het lichaam nog niet ontwikkeld is. Je gaat eigenlijk een probleem creëren dat er nog niet is, dus je hoeft dan zeker nog geen binder te dragen. Het is eigenlijk beter om te wachten tot de borst zich daadwerkelijk ontwikkelt. Als mensen er dan moeite mee hebben, of aangeven dat het niet fijn voelt dat de borsten groeien, kan een binder wel helpen. Eerder zouden we dit niet aanraden.
Als je in een periode zit waarin je borst zich heel erg ontwikkelt, kan je dan wel al een binder dragen?
Dat kan, maar draag ook dan de binder niet langer dan acht uur per dag. Zeker als het lichaam echt nog in volle ontwikkeling is, is het belangrijk om ook een paar dagen per week helemaal geen binder te dragen. Juist op jonge leeftijd is dat extra belangrijk. De littekenvorming kan namelijk complexer zijn doordat de elasticiteit van de huid is aangetast. Vooral bij mensen die langdurig en intensief een binder hebben gedragen - dus al op jonge leeftijd zijn gestart en lang een binder hebben gedragen - is die elasticiteit van de huid belangrijk als je een borstverwijdering wilt laten uitvoeren. Er is meer kans op extra littekenvorming, complicaties en complexere chirurgische technieken bij aantasting van de elasticiteit van de huid.
Hoe kan je nou je borst het veiligst positioneren in een binder? Wat is de beste manier?
Ik vrees dat er niet één goede manier is. Er zijn namelijk zoveel verschillende manieren om dat te doen. Je hebt mensen die proberen alles zoveel mogelijk naar beneden te duwen, andere mensen die alles naar opzij duwen, er zijn heel veel verschillende manieren om dit te doen. Ik denk dat de meeste mensen eigenlijk vooral kijken naar het esthetische: hoe ziet het eruit? Op welke manier kan ik het best positioneren, zodat het zo plat mogelijk is?
Ook hier raden wij aan: luister naar je lichaam. Wat voelt voor jou comfortabel. Als het heel drukkend aanvoelt, je moeilijk kunt ademen of dat je borststreek heel veel pijn begint te doen, dat moet je zeker op een andere manier de borst positioneren. Dus als je lichaam protesteert, is het duidelijk teken dat het niet goed zit.
Zijn binders met sluitingen en ritsen onveilig?
Dat vind ik een moeilijke vraag om te beantwoorden. De meeste mensen kiezen voor korte binders zonder rits. Ik vermoed dat een binder met een rits niet per se onveiliger is dan een binder zonder rits. Denkend aan het gebruiksgemak, kan het wel makkelijker zijn om zelfstandig een binder met rits aan te trekken. Bij mensen die hier een binder komen passen, geven we ook altijd aan dat het de bedoeling is dat je zelfstandig de binder aan en uit kunt trekken. Als je echt de hulp van iemand anders nodig hebt om je binder aan te krijgen, dan is die wellicht te klein of niet passend voor jouw lichaam. Of een rits in zo’n geval veel verschil maakt weet ik niet. Daar heb ik te weinig ervaring mee.
Een binder is onveilig als je deze te lang draagt of als je de verkeerde binder draagt. Vaak zijn het te kleine binders die gekneusde ribben geven. Ik kan me indenken dat een binder met een rits aan de zijkant dat risico vergroot.
Is het veilig om twee of meer binders tegelijk te dragen?
Dat raden wij af. We raden altijd aan om één binder te dragen en gewoon een goede binder te kopen.
Duidelijk. Vervolgens zijn er ook mensen die graag willen binden met tape. Heb je daar tips voor? Bijvoorbeeld als je een gevoelige huid hebt?
Dat is iets waar we zelf minder ervaring mee hebben. We hebben dat hier bijvoorbeeld ook niet liggen, omdat wij altijd binders aanraden. We weten wel dat er heel veel mensen zijn die wel met een soort tape binden. In dat geval adviseren wij: gebruik huidolie en verzorg de huid met een crème of een lotion zodat de huid niet droog is, zodat de elasticiteit van je huid wordt bevorderd. Ik denk dat dat een belangrijke tip is. Tape kun je vaak iets langer dragen dan een binder. Ook kun je vaak douchen met tape. Maar ook hier geldt, draag de tape niet te lang op je huid. Het trekt toch bacteriën aan en kan huidirritaties veroorzaken. Ook tape moet je regelmatig verversen en vervangen.
Als ik het goed begrijp, is jullie belangrijkste advies is: koop een kwaliteitsbinder?
Ja!
Is er een manier om te kunnen binden zonder tape of binder?
Goh, eigenlijk niet. Je kunt natuurlijk wel oversized kleding dragen. Dat helpt om het een of ander te verdoezelen of minder zichtbaar te maken. Dat is ook wel wat de meeste mensen doen in het begin, voordat ze een binder ontdekken. Wat ook vaak gebeurt, is dat mensen erg gebogen gaan lopen, waardoor je ook weer rugklachten krijgt. Een sport-bh is dan het beste alternatief voor een binder, en die vind je ook wel bijna in elke sportwinkel.
Kun je sporten in een binder?
Je kunt zeker sporten in een binder, maar ook hier geldt het algemene advies om altijd naar je lichaam te luisteren. Als je merkt dat je moeite hebt met ademhalen als je een sport doet die veel van je vraagt, wees je daar dan van bewust en overweeg om over te schakelen op een sportbeha.
Een bijkomend punt is dat je tijdens het sporten vaak meer gaat transpireren. Dit kan ook sneller huidirritaties opleveren bij het dragen van een binder, dus let daar op. Bereid je goed voor door bijvoorbeeld regelmatig een korte pauze in te lassen tijdens het sporten, zodat je jezelf met een handdoek kan droogdeppen. Wat ook kan helpen bij transpiratie is talkpoeder of babypoeder. Ook bij het aantrekken van een binder als je net hebt gedouched of uit bad komt. Je lichaam is dan namelijk nog vochtig en dan is een binder veel moeilijker aan te krijgen. Poeder je lichaam daarmee in, en dan krijg je de binder veel gemakkelijker aan.
Goede tip!
En dan nog een tip, let goed op bij het wassen van je binder. Sommige mensen wassen hun binder samen met hun gewone kleding, en van sommige merken krimpt de stof van de binder in de wasmachine. Houd je dus goed aan de wasvoorschriften: doe je binder niet in de droger om krimp te vermijden en was je binder op een kort programma met lage temperatuur, of was deze met de hand. Mocht je binder alsnog gekrompen zijn, draag deze dan niet als die te klein is geworden. Ook door het dragen van een te kleine binder ga je veel lichamelijke klachten krijgen.
Ja, dat is een goede tip. Wat voor dingen of activiteiten zou je niet moeten doen als je een binder draagt? Wat voor schade krijg je als je dat wel zou doen?
Wanneer het heel erg warm is buiten, als je in de felle zon gaat sporten of iets heel intensiefs zou gaan doen dat heel veel vraagt van je lichaam, is het niet verstandig om dit te doen met een binder. Daar zul je de negatieve effecten van merken: je zal overmatig gaan zweten, op die plaatsen ga je meer huidirritatie krijgen, kortademiger zijn en ook een drukkend gevoel ervaren op je borst. Dat is een duidelijke no-go.
Verder wordt op het gebied van seksualiteit regelmatig gevraagd of je bijvoorbeeld tijdens het vrijen een binder aan kan houden. Ik denk van wel. Al hangt dit natuurlijk ook wel een beetje af van hoe intensief de vrijpartij is.
Moet je bewijzen hoe 'trans' of 'non-binair' je bent als je een mastectomie wilt ondergaan?
Nee. Ik denk dat ze hier 10 tot 20 jaar geleden nog wat conservatiever in stonden, maar tegenwoordig hoef je niet meer te 'bewijzen' hoe trans of non-binair je bent om toegang te krijgen tot genderbevestigende zorg.
Je hebt wel een verwijsbrief nodig van een psychisch hulpverlener om vervolgstappen, zoals chirurgie of hormonale behandeling, te kunnen zetten. Althans zo is het in België. Het is belangrijk om de psychische hulpverlener hierbij niet te zien als een gatekeeper die je het recht op zorg toezegt of ontzegt, maar meer als iemand die samen met jou op pad gaat. Iemand die je kan vertrouwen, een soort van klankbord tijdens jouw transitieproces. Zorg er dus voor dat je een goede klik hebt met je psycholoog.
Zijn er manieren om je lichaam er mannelijker uit te laten zien zonder hormonen? Voor sommige mensen zijn hormonen niet toegankelijk.
Ten eerste denk ik dat hulpmiddelen zoals binders een goede manier zijn om te beginnen. Deze kledingstukken creëren een plattere borst. Verder zou ik adviseren om een kapsel te kiezen waarbij de zijkanten zijn opgeschoren. Dit zal je er mannelijker uit laten zien. Een andere tip die veel mensen leuk vinden om te doen, is om schoenen te kopen met dikke zolen, waardoor je er langer uitziet. Er zijn ook manieren om een meer mannelijke look te creëren met make-up, bijvoorbeeld door middel van contouren kan je je gezicht minder vrouwelijk maken. Er zijn veel manieren om met je uiterlijk te spelen, die je een meer mannelijke look kunnen geven. Een andere, misschien controversiële, tip is om te proberen mannelijke stereotypen los te laten. Probeer een weg voor jezelf te vinden en ontdek wat jij belangrijk vindt: wat zijn de stappen die ervoor zorgen dat je je meer comfortabel voelt in je eigen lichaam. We zien vaak dat mensen in het begin proberen om die stereotypen na te streven, en dan na een jaar of twee zien we dat ze echt hun eigen stijl hebben gevonden en dat ze die stereotypen hebben losgelaten.
Wat is een goede plek waar mensen meer informatie kunnen vinden?
De Transgender Infopunt website! Daar staat heel veel informatie over verschillende topics. Zoals een rubriek specifiek rond hulpstukken waar de mensen alle hulpstukken waar wij weet van hebben kunnen terugvinden met extra uitleg erbij. Ook staan er heel veel links naar webshops waar je de hulpstukken kunt kopen. We proberen dit zo up-to-date mogelijk te houden. Lees zeker de informatie bij een product goed door voordat je iets koopt, om teleurstelling te vermijden. We zien dikwijls dat mensen iets kopen via een niet-Europese webshop, met veel extra kosten voor verzending en douane. Mensen hebben al hun hoop op dat hulpstuk gevestigd. Als het dan te klein is, of het is niet mooi, of het past niet, dan is die teleurstelling heel groot en versterkt dat nog meer je genderdysforie dan dat het een hulpstuk is.
Mijn advies is: kijk op onze website, zoek informatie, zoek op andere websites. Stel vragen aan de webshops, want die mensen zijn vaak zelf trans of hebben affiniteit met het trans thema, dus helpen ook heel graag met het uitzoeken van een goede maat. Zoek die ondersteuning, zoek die informatie, zodat je eigenlijk zo goed mogelijk geïnformeerd een hulpstuk kan aankopen.
Weet jij van andere instanties in het buitenland die een beetje vergelijkbaar zijn met Transgender Infopunt, want jullie zijn in mijn optiek best uniek dat je hier zo anoniem, laagdrempelig kan komen met echt een wereld aan informatie.
Ja, klopt, we zijn redelijk uniek. In Vlaanderen en ook wel in Europa. In Nederland heb je wel een aantal initiatieven die vergelijkbaar zijn met ons. Instanties die ook veel informatie aanbieden op een website, een luisterlijn hebben, een plek waar je naartoe kan gaan, die ook links hebben met de zorg. Dus we zijn daar niet de enige in. Maar ik zou zeggen dat die focus vooral is in België en in Nederland, in Duitsland ook wel voor een stuk.
Malta is ook heel erg goed in de transgenderrechten en transgenderzorg. Onlangs hebben we samengewerkt aan een project waarbij alle artsen, huisartsen en medici van Malta werden opgeleid in het transgender thema en transgenderzorg.
Onze website is nu ook vertaald naar het Engels. In andere landen bestaan zeker initiatieven zoals het onze, maar ik ik durf te stellen dat ons infopunt vrij uniek is.
Voor meer informatie over TIP, bezoek de website: https://www.transgenderinfo.be
