Transgender zijn betekent dat je je niet identificeert met het geslacht dat je bij je geboorte is toegewezen. De term 'transgender' is een verzamelnaam voor een diversiteit aan genderidentiteiten en -expressies, zoals trans man/vrouw, non-binair of genderqueer. Lees verder als je meer informatie wilt over wat transgender zijn eigenlijk betekent, hoe je kunt omgaan met genderdysforie of als meer wilt weten over de Trans Paraplu.

Wat betekent ‘transgender’?

Een transgender of trans persoon is iemand wiens genderidentiteit of -expressie afwijkt van wat door de maatschappij wordt geassocieerd met het geslacht dat hen bij de geboorte is toegewezen. Dit kan leiden tot gevoelens van 'genderdysforie', wat een gevoel van onrust of ongemak is als gevolg van het mismatch tussen je biologische geslacht en je genderidentiteit. Veel mensen die transgender zijn en genderdysforie ervaren, kunnen dit proberen te verlichten door te transitioneren naar hun gewenste gender, waarbij ze vaak een andere naam en set voornaamwoorden aannemen. Ook kun je genderbevestigende zorg krijgen, zoals hormoonvervangende therapie (HRT) en verschillende genderbevestigende operaties.

De Trans Paraplu

De term 'transgender' verwijst naar elke persoon wiens genderidentiteit of -expressie niet overeenkomt met het geslacht dat ze bij de geboorte is toegewezen, en wiens gender verschilt van de cisgender-normen van de samenleving (cisgender betekent dat je je identificeert met het geslacht dat je bij de geboorte is toegewezen). Als we deze term nader kijken, is 'transgender' eigenlijk een parapluconcept dat een reeks genderidentiteiten en -expressies omvat. De verschillende genderidentiteiten die met 'transgender' zijn verbonden, worden onder de Trans Paraplu verzameld. Het brede concept van de Trans Paraplu is bedoeld om de diversiteit van genderervaringen te weerspiegelen, maar aangezien gender bijna oneindig is, kan het nooit een compleet overzicht zijn. De afbeelding hieronder toont de reeks genderidentiteiten en -expressies die deze paraplu omvat:

Zoals je kunt zien, vallen de identiteiten non-binair, transman/vrouw en crossdressing allemaal onder de Trans Paraplu, omdat dit allemaal verschillende uitrdukkingen zijn van transgender zijn. De non-binaire identiteit kan dan worden onderverdeeld in een scala aan fluïde identiteiten, zoals genderfluid, polygender of genderqueer. Niet alle mensen die zich als non-binair identificeren, identificeren zich ook als transgender. Daarom wordt de non-binaire paraplu half onder de Trans-paraplu en half erbuiten weergegeven.

Houd er rekening mee dat hoewel er een visuele weergave van de Trans Paraplu is, het heel goed mogelijk is om je niet te identificeren met wat je in de afbeelding ziet. Dat is het mooie van de Trans Paraplu: je kunt je identificeren op welke manier je wilt! Als je meer wilt lezen over de Trans Paraplu, klik dan hier.

Laten we nu eens nader kijken naar welke identiteiten zich onder de paraplu bevinden:

 

Trans man/vrouw:

Deze term verwijst naar mensen die zich als man of vrouw identificeren. Mensen die zich op deze manier identificeren, gaan vaak sociaal en/of medisch over op een transitie. Een transvrouw is iemand die bij de geboorte het geslacht 'man' is toegewezen (AMAB), maar die transitioneert naar vrouw. Een transman is iemand die bij de geboorte het geslacht 'vrouw' is toegewezen (AFAB) en die transitioneert man.

Non-binair:

De non-binaire identiteit is een paraplu op zich, omdat deze een reeks identiteiten bevat die tussen of buiten het binaire vallen. Sommige mensen die zich als non-binair of een van haar subcategorieën identificeren, identificeren zich als transgender, anderen niet. Sommigen nemen ook stappen om sociaal of medisch over te gaan op een transitie. Klik hier om meer te lezen over wat non-binair betekent.

Crossdressing:

Mensen die crossdressen verplaatsen zich tijdelijk in een genderexpressie die niet (volledig) overeenkomt met hun toegewezen geslacht bij de geboorte. Bijvoorbeeld, een persoon die bij de geboorte man is toegewezen en zich het grootste deel van de tijd als man identificeert, kan genieten van het dragen van jurken in de momenten dat ze zich meer verbonden voelen met een vrouwelijke genderexpressie. 

Genderexpressie vs. genderidentiteit

In dit artikel noemen we genderidentiteit en genderexpressie. Laten we even kijken naar hoe deze twee van elkaar verschillen:

• Genderexpressie is hoe je je gender aan de wereld laat zien door middel van kleding, haar, make-up en andere uiterlijke signalen. 
• Genderidentieit is je innerlijke gevoel van vrouw, man, geen van beide of allebei zijn. Je genderidentiteit kan fluïde zijn en over tijd veranderen. 

Een veelvoorkomende misvatting is dat de manier waarop iemand eruit ziet ook iets zegt over hun genderidentiteit. Genderidentiteit en genderexpressie zijn echter niet noodzakelijkerwijs met elkaar verbonden. Zo kan iemand die zich masculine kleedt de genderidentiteit ‘vrouw’ hebben, of andersom. Het is dus belangrijk om te onthouden dat je niet altijd kunt uitgaan van iemands uiterlijk als het gaat om gender. Dat is dan ook de reden dat het beleefd is om iemand te vragen wat diens pronouns zijn als je ze voor het eerst ontmoet. 

Genderdysforie

Veel transgender personen ervaren genderdysforie. Genderdysforie is een term die een gevoel van onbehagen beschrijft dat een persoon kan hebben door een mismatch tussen hun biologische geslacht en hun genderidentiteit en -expressie. De officiële definitie volgens de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) is als volgt:

"Genderdysforie is een opvallende incongruentie tussen het ervaren of geuite gender en het gender dat ze bij de geboorte werden toegewezen."

Dit betekent dus eigenlijk dat je je heel ongelukkig of heel ongemakkelijk kunt voelen in je eigen lichaam omdat je het gevoel hebt dat je niet je gewenste gender bij de geboorte hebt gekregen. Een voorbeeld van iets dat gevoelens van genderdysforie kan triggeren is als je baardgroei hebt, terwijl je van binnen weet dat je een vrouw bent. De reden dat genderdysforie werd gedefinieerd door de DSM-5 is om psychologen in staat te stellen mensen te diagnosticeren, waarna ze hen kunnen doorverwijzen om de hulp te krijgen die ze nodig hebben. Er kunnen twee typen genderdysforie optreden: fysieke dysforie en sociale dysforie. Wanneer de diagnose genderdysforie wordt gesteld, kun je beginnen met de transitie.

De transitie

Sommige transgender personen worstelen zo erg met hun genderdysforie ze hun transitie willen starten. De transitie als transgender persoon betekent dat je je reis begint om te leven als je gewenste gender. Deze transitie heeft drie categorieën: medisch, sociaal en juridisch.

Medisch

De medische transitie bestaat meestal uit het gebruik van puberteitsremmers (van 12 tot 16 jaar), hormoontherapie (vanaf een minimum van 16 jaar) en één of meer genderbevestigende operaties (minimum van 18 jaar). Hormoontherapie (ook wel HRT genoemd) betekent dat je hormonen inneemt om de geslachtskenmerken te helpen verhogen of te verminderen. Bijvoorbeeld, als je overstapt naar man, helpt het hormoon testosteron bij het ontwikkelen van masculiene fysieke eigenschappen zoals haargroei op het gezicht of lichaam. Of als je overstapt naar vrouw, kun je oestrogeen nemen om feminiene fysieke eigenschappen te ontwikkelen, zoals een toename van lichaamsvet en borstontwikkeling. Een andere medische optie voor transitie zijn genderbevestigende operaties zoals een phalloplastie of een vaginoplastie. Dit zijn procedures die het uiterlijk en de functie van je fysieke geslacht veranderen zodat deze overeenkomt met het gender waarmee je je identificeert. Niet iedereen die gediagnosticeerd is met genderdysforie kiest ervoor om medisch te transiteren - zelfs als je ervoor kiest om geen hormonen te nemen of geen operaties te ondergaan, kun je nog steeds transgender zijn.

Sociaal

Voordat je in aanmerking komt voor een operatie, moet je minimaal één jaar als je gewenste gender leven. Dit is een vereiste van ziekenhuizen. In de praktijk betekent dit vaak dat je zult leven met een nieuwe (gekozen) naam, een nieuwe garderobe (waarvoor je de nodige onderkleding en protheses kunt krijgen bij UNTAG!), en een andere haarstijl. Het zal ook betekenen dat je waarschijnlijk uit de kast zult komen bij vrienden en familie. Natuurlijk kan de sociale kant van de transitie ook plaatsvinden zonder de betrokkenheid van een ziekenhuis. Bijvoorbeeld: een transgender meisje (die in een mannelijk lichaam is geboren) kan je, na overleg met haar mentor in de klas, vertellen dat ze vanaf nu als meisje behandeld en aangeduid wil worden en dat ze naar school gaat in meisjeskleding.

Juridisch

Vanaf 16 jaar, en nadat een deskundige psycholoog heeft vastgesteld dat je transgender bent, kun je je voornaam en geslacht legaal veranderen. Deze informatie zal dan verschijnen op de geboorteakte, identiteitskaart, paspoort, rijbewijs, enz. Let op dat dit per land verschilt!

De transitie kan er anders uitzien afhankelijk van je persoonlijke omstandigheden. Onthoud dat iedereens transitie anders is - er is niet één manier om te transitioneren. Hopelijk helpt dit artikel je om jezelf te begrijpen, of iemand in je omgeving die transgender is!