Een non-binair persoon is iemand die zich niet herkent in binaire gendercategorieën zoals 'man' en 'vrouw', en die zich beter voelt bij een genderidentiteit die niet binnen deze binariteit valt. 

Non-binair is een parapluterm voor een reeks genderidentiteiten die niet 'man' of 'vrouw' zijn. Er zijn verschillende termen voor mensen met genderidentiteiten die buiten het binaire vallen, zoals: genderqueer, gender non-conforming, agender, genderfluid en genderqueer. Al deze genderidentiteiten vallen onder de niet-binaire paraplu, hoewel er kleine verschillen zijn. Sommige non-binaire mensen identificeren zich ook als transgender, en andere niet. Om het een beetje gemakkelijker te maken hebben we deze termen in de afbeelding hieronder verzameld:

Zoals je kunt zien, is 'transgender' het parapluconcept voor mensen met een genderidentiteit die afwijkt van het geslacht dat ze bij de geboorte zijn toegewezen. Non-binair is een subcategorie van deze paraplu, zoals te zien is in de afbeelding. Houd er rekening mee dat niet alle mensen die zich als non-binair identificeren zich ook als transgender identificeren - daarom is de paraplu slechts halverwege onder de transgenderparaplu geplaatst. Het is volkomen mogelijk om je te identificeren als meer dan één van de termen in de afbeelding. Je kunt bijvoorbeeld trans, non-binair, pangender en genderfluid zijn - allemaal tegelijkertijd. Als je meer wilt lezen over de Trans Paraplu, klik dan hier.

Een veelvoorkomende misvatting over de non-binaire genderexpressie is dat het betekent dat de persoon zich precies tussen 'man' en 'vrouw' voelt. Hoewel sommige mensen zich inderdaad zo kunnen identificeren, zijn er ook veel mensen die zich niet zo voelen! Het kan betekenen dat je op het spectrum ergens tussen 'man' en 'vrouw' valt, of dat je geheel buiten het binaire valt.

Hoeveel mensen zijn non-binair?

Europees onderzoek (1) heeft aangetoond dat 23% van alle transpersonen zich als non-binair identificeert, 9% als genderqueer, 11% als genderfluïde, 7% als agender en 1% als polygender. Of deze cijfers accuraat zijn is natuurlijk niet zeker, aangezien het aantal mensen dat (nog) in de kast zit onbekend is. Hopelijk laten deze cijfers je zien dat je zeker niet de enige bent! Het aantal mensen dat zich non-binair identificeert is aan het stijgen, mogelijk als gevolg van de groeiende aandacht voor het genderspectrum. Ook zijn er steeds meer celebrities die zich als non-binair identificeren, zoals Sam Smith, Miley Cyrus, Janelle Monaé en Bella Ramsey.

Voornaamwoorden

Mensen die zich als non-binair identificeren kunnen zich comfortabeler voelen met voornaamwoorden die niet 'zij/haar' of 'hij/hem' zijn. Veelvoorkomende voornaamwoorden voor non-binaire mensen zijn 'hen/hun of ‘die/diens’'. Het is ook mogelijk om meerdere verschillende voornaamwoorden tegelijkertijd te prefereren. Dit betekent bijvoorbeeld dat je je zowel comfortabel kunt voelen met 'zij/haar'-voornaamwoorden als met 'hen/hun'-voornaamwoorden. Welke voornaamwoorden je ook prefereert, neem de tijd om te ontdekken welke het beste bij je passen. Als je er klaar voor bent kun je mensen vragen om jou aan te spreken met je gewenste voornaamwoorden. Het is ook altijd beleefd om iemands voornaamwoorden te vragen als je ze voor het eerst ontmoet. Het gebruik van de verkeerde voornaamwoorden kan gênant en pijnlijk voor ze zijn. Als je per ongeluk iemand verkeerd aanspreekt, corrigeer jezelf en ga verder met het gesprek. Dit laat zien dat je je best doet om genderinclusieve taal te gebruiken!

Non-binary vs. seksualiteit

Een veelvoorkomende misvatting over iemands genderidentiteit is dat deze ook gerelateerd is aan diens seksuele oriëntatie. Dit zijn echter twee afzonderlijke dingen! Non-binair is een genderidentiteit die geheel los staat van seksuele oriëntatie. Seksuele oriëntatie daarentegen verwijst naar de gender(s) waar iemand zich romantisch of seksueel tot aangetrokken voelt. Non-binaire personen kunnen zich identificeren met elke seksuele oriëntatie, net als cisgender personen (cisgender betekent dat je je identificeert met het gender dat je bij je geboorte werd toegewezen). De erkenning van het onderscheid tussen genderidentiteit en seksualiteit bevordert inclusiviteit en begrip, zodat we de diverse manieren waarop mensen hun gender en aantrekkingskracht ervaren kunnen vieren. Liefde kent geen grenzen, overstijgt gender en oriëntatie, en moet in alle vormen worden geëerd! 

Genderidentiteit vs. genderexpressie

Wanneer we het hebben over gender kan er een onderscheid gemaakt worden tussen genderexpressie en genderidentiteit. Het verschil is als volgt: 

• Genderexpressie is hoe je je gender aan de wereld laat zien door middel van kleding, haar, make-up en andere uiterlijke signalen. 
• Genderidentieit is je innerlijke gevoel van vrouw, man, geen van beide of allebei zijn. Je genderidentiteit kan fluïde zijn en over tijd veranderen. 

Een veelvoorkomende misvatting is dat de manier waarop iemand eruit ziet ook iets zegt over hun genderidentiteit. Genderidentiteit en genderexpressie zijn echter niet noodzakelijkerwijs met elkaar verbonden. Zo kan iemand die zich masculine kleedt de genderidentiteit ‘vrouw’ hebben, of andersom. Het is dus belangrijk om te onthouden dat je niet altijd kunt uitgaan van iemands uiterlijk als het gaat om gender. Dat is dan ook de reden dat het beleefd is om iemand te vragen wat diens pronouns zijn als je ze voor het eerst ontmoet. 

Genderdysforie of transitie is niet een voorwaarde van non-binair zijn! 

Er zijn veel mogelijkheden voor non-binaire mensen om medisch of hormonaal te transitioneren. Maar onthoud dat het niet noodzakelijk is om een medische transitie door te gaan om je als trans of non-binair te identificeren. Het is ook mogelijk om geen genderdysforie te ervaren en tevreden te zijn met je lichaam zoals het is, maar toch het verlangen te voelen om de ins en outs van het binaire te verkennen. Dit is de schoonheid van non-binair: iedereen kan zichzelf definiëren op de manier die voor hen het beste voelt, en dit vertaalt zich ook in de zorg.

De ervaringen van non-binaire mensen worden niet altijd weerspiegeld in het traditionele beeld van trans mensen (ernstige lichaamsdysforie, interesse in activiteiten die typisch zijn voor het gewenste geslacht, bewustzijn van je identiteit vanaf jonge leeftijd, stabiele gevoelens over je identiteit, enz.). Als gevolg hiervan suggereert onderzoek dat non-binaire mensen in het bijzonder meer druk ervaren om over hun ervaringen te praten in lijn met het traditionele transbeeld, om hun identiteit aan zichzelf en aan de buitenwereld te bevestigen, terwijl dit niet altijd is wat ze voelen.

Sommige non-binaire mensen kunnen worstelen met het gevoel dat ze "niet trans genoeg" zijn. Vooral wanneer een non-binair persoon zorg zoekt kunnen ze bang zijn om niet als trans genoeg te worden gezien, en soms het gevoel hebben dat er geen ruimte is voor fluïditeit of twijfel. Dezelfde studie laat ook zien dat non-binaire mensen vaak het gevoel hebben dat ze geen recht hebben om de term trans te gebruiken omdat hun ervaringen niet overeenkomen met het stereotype van een trans persoon en dat ze zich vaker moeten bewijzen als trans persoon en daarom minder bereid zijn toe te geven dat ze ooit aan hun identiteit hebben getwijfeld. We moeten echter beseffen dat er niet één manier is om non-binair te zijn of om er non-binair uit te zien. Er zijn oneindig veel manieren om non-binair te zijn!